Zakon o poreskom postupku, izmene u 2020

Usvojene izmene i dopune Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji

Narodna skupština Republike Srbije je na Četvrtoj sednici Drugog redovnog zasedanja u 2020. godini donela Zakon o izmenama i dopunama Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji (ZPPPA) 26.11.2020. godine, koji je objavljen u „Službenom glasniku Republike Srbije“ br. 144/2020 od 27.11.2020. godine.

U nastavku je dat pregled najznačajnijih izmena i dopuna ZPPPA.

 

Elektronska komunikacija

U cilju olakšavanja komunikacije i efikasnijeg postupanja nadležnog poreskog organa po zahtevima poreskih obveznika, omogućava se poreskim obveznicima da zahteve u vezi ostvarivanja prava iz poresko-pravnog odnosa propisanog ZPPPA (pre svega, zahtevi za povraćaj i preknjižavanje više ili pogrešno plaćenog poreza, zahtevi za odlaganje dugovanog poreza) mogu dostavljati elektronskim putem preko portala Poreske uprave, čime se povećava jednostavnost i efikasnost procesa komunikacije u poreskom postupku.

Prelaznom odredbom propisuje se da se navedena izmena u vezi sa podnošenjem zahteva u elektronskom obliku preko portala Poreske uprave primenjuje počev od 1. januara 2021. godine.

Takođe, precizira se da se poreski akt može dostaviti u elektronskom obliku fizičkom licu koje poreske prijave podnosi u elektronskom obliku, preko portala Poreske uprave, u kom slučaju nije neophodna dodatna saglasnost fizičkog lica.

Fizičkom licu koje poreske prijave u skladu sa odredbama ovog Zakona, podnosi u papirnom obliku, poreski akt se dostavlja u elektronskom obliku, ako se isti saglasi sa tim načinom dostavljanja.

Dakle, svim pravnim licima i preduzetnicima, a od nadalje i fizičkim licima koji poreske prijave podnose u elektronskom obliku, poreski akt u elektronskom obliku se može dostaviti preko portala Poreske uprave i u tim slučajevima nije neophodna njihova dodatna saglasnost.

 

Preciziranje u postupku dostavljanja poreskih akata putem preporučene pošiljke

Izvršena je i izmena u pogledu preciziranja postupanja u situacijama kada se poreski akt dostavlja preporučenom pošiljkom u smislu da ako se dostavljanje poreskog akta vrši slanjem preporučene pošiljke, poreski akt smatra se dostavljenim danom uručenja, a ako uručenje nije bilo moguće, ponoviće se slanjem poreskog akta preporučenom pošiljkom, a poreski akt smatra se dostavljenim 15-og dana od dana predaje poreskog akta pošti, bez obzira da li je bilo moguće uručenje poreskom obvezniku.

 

Poreska prevara u vezi sa PDV-om

Izmenama ZPPPA uvodi se novo poresko krivično delo koje se odnosi na poresku utaju u vezi sa porezom na dodatu vrednost.

Predmetna izmena glasi sledeće: „Ko u nameri da on ili drugo lice, u prethodnih 12 meseci ostvari pravo na neosnovani povraćaj poreza na dodatu vrednost ili poreski kredit kod poreza na dodatu vrednost, podnese jednu ili više poreskih prijava poreza na dodatu vrednost neistinitog sadržaja, a iznos povraćaja ili poreskog kredita prelazi milion dinara, kazniće se zatvorom od jedne do pet godina i novčanom kaznom, odnosno

Ko u nameri da on ili drugo lice, u prethodnih 12 meseci potpuno ili delimično izbegne plaćanje poreza na dodatu vrednost, ne podnese jednu ili više poreskih prijava poreza na dodatu vrednost, podnese jednu ili više poreskih prijava poreza na dodatu vrednost neistinitog sadržaja ili ko u istoj nameri na drugi način izbegne plaćanje poreza na dodatu vrednost, a iznos poreza čije se plaćanje izbegava prelazi milion dinara, kazniće se zatvorom od jedne do pet godina i novčanom kaznom”.

Dakle, za razliku od dosadašnje prakse, gde se poreska utaja u vezi poreza na dodatu vrednost utvrđivala po svakoj pojedinačnoj poreskoj prijavi, u skladu sa novim izmenama ZPPPA, ona će biti utvrđivana zbirno odnosno za sve poreske prijave koje su podnete u roku od 12 meseci.

 

Investicioni fondovi

Prema novim izmenama ZPPPA, fond je poreski obveznik i poreske obaveze u ime fonda ispunjava društvo za upravljanje fondom iz imovine fonda.

Društvo za upravljanje fondom u ime i za račun fonda izvršava poslove u vezi sa poreskim obavezama fonda: podnosi prijavu za registraciju, podnosi poreske prijave, prima poreske i poresko upravne akte, vodi poslovne knjige i evidencije radi oporezivanja, vrši ispunjenje, odnosno plaćanje poreske obaveze fonda i dr.

Dodatno, propisuje se da poresku obavezu u slučaju raspuštanja, odnosno prestanka postojanja fonda ispunjava društvo za upravljanje fondom, kao i da u slučaju statusne promene fonda i ispunjenja poreske obaveze od strane društva za upravljanje fondom, shodno se primenjuju odredbe ZPPPA koje uređuju ispunjenje poreskih obaveza u slučajevima statusnih promena.

Dostavljanje poreskog, odnosno poresko upravnog akta fondu vrši se na adresu sedišta društva za upravljanje fondom upisanu u propisanom registru, odnosno na posebnu adresu za prijem pošte koja je registrovana kod Agencije za privredne registre i poreski akt smatra se dostavljenim kada se uruči odgovornom licu društva za upravljanje fondom, punomoćniku, odnosno poreskom punomoćniku društva za upravljanje fondom, kao i zaposlenom kod društva za upravljanje fondom.

 

Privremeno oduzimanje PIB-a

Vrši se preciziranje odredbe člana 26. stav 3. ZPPPA kojom se reguliše privremeno oduzimanje PIB-a u poreskom postupku, tako da će Poreska uprava dodeliti PIB:

Prelaznom odredbom propisuje se da poreskim obveznicima kojima je do dana stupanja na snagu Zakona privremeno oduzet PIB u skladu sa važećim odredbama člana 26. stav 2. ZPPPA, nakon stupanja na snagu ovog Zakona mogu podneti zahtev za vraćanje PIB i na osnovu zahteva, tim poreskim obveznicima Poreska uprava vratiće PIB, ukoliko ispune propisane uslove utvrđene Zakonom.

 

Zabrana sticanja i osnivanja novih privrednih subjekata

Propisuje se nova obaveza Agencije za privredne registre prilikom postupanja u poreskom postupku u smislu da Agencija za privredne registre ne može izvršiti registrovanje sticanja udela ili akcija u privrednim subjektima, odnosno osnivanje novih privrednih subjekata, gde se kao osnivač upisuje pravno lice ili preduzetnik nad kojim je uspostavljena mera zabrane sticanja i osnivanja novih privrednih subjekata.

 

Izmirenje obaveza

Naime, izuzetno, poreska obaveza može se namiriti davanjem umesto plaćanja, odnosno zamenom ispunjenja, kada je poreska obaveza veća od 50.000.000 dinara, na način i pod uslovima koje utvrdi Vlada odlukom, i to samo u slučajevima kada postoji interes Republike za sticanje predmetne imovine, a danom namirenja poreske obaveze putem davanja umesto plaćanja, odnosno zamenom ispunjenja, smatra se dan overe sporazuma kojim je realizovan akt Vlade o prenosu imovine u svojinu Republike.

U vezi sa tim propisuje se i prelazna odredba kojom se utvrđuje da će se predmetne odredbe čl. 67. i 68. ZPPPA primenjivati i na poreske obaveze dospele do dana stupanja na snagu Zakona, kao i na poreske obaveze obuhvaćene sporazumima i rešenjima o odlaganju plaćanja dugovanog poreza po tom osnovu, odobreni do dana stupanja na snagu Zakona.

 

Odlaganja plaćanja poreza

Uz član 21. stav 3. i član 29. stav 2. Zakona – propisuje se da se izuzetno, u cilju ublažavanja ekonomskih posledica prouzrokovanih pandemijom, višom silom, odnosno drugim vanrednim događajem nastalim u toku kalendarske godine, odlaganje plaćanja dugovanog poreza, odnosno nedospelih poreskih obaveza odobrava na način i pod uslovima koje utvrdi Vlada. Prelaznom odredbom utvrđuje se da se navedena odredba primenjuje počev od kalendarske godine u kojoj je ovaj Zakon stupio na snagu.