Februar 17, 2020 » Ministar finansija je dana 28. decembra 2018. godine doneo Pravilnik o izmenama i dopunama Pravilnika o načinu razvrstavanja stalnih sredstava po grupama i načinu utvrđivanja amortizacije za poreske svrhe (u daljem tekstu: „Pravilnik“), koji je objavljen u “Sl. Glasniku RS”, br. 104/18.
Osnovni razlog za donošenje ovog Pravilnika je potreba usaglašavanja Pravilnika o načinu razvrstavanja stalnih sredstava po grupama i načinu utvrđivanja amortizacije za poreske svrhe („Službeni glasnik RS”, br. 116/04 i 99/10, u daljem tekstu: Pravilnik o amortizaciji) sa odredbama Zakona o izmenama i dopunama Zakona o porezu na dobit pravnih lica (“Sl. Glasniku RS”, br. 113/17) koji je stupio na snagu 1. januara 2018. godine i primenjuje se na utvrđivanje poreske obaveze počev za 2018. godinu.
Pravilnikom je precizirano da se sva sredstva koja nisu posebno navedena u grupama od II do V razvrstavaju u III amortizacionu grupu. Takođe, uvode se dva nova obrasca: OA/I – za utvrđivanje amortizacije sredstava razvrstanih u prvu amortizacionu grupu, i OA/N – za utvrđivanje amortizacije nematerijalne imovine.
Najznačajnije novine uređene ovim Pravilnikom se odnose na amortizaciju nematerijalne imovine i naknadnih ulaganja izvršenih na stalnim sredstvima, kao i na amortizaciju sredstava stečenih putem statusne promene.
Pravilnik stupa na snagu 1. januara 2019. godine, a njegove odredbe se primenjuju na utvrđivanje amortizacije počev za 2018. godinu.
Obračun amortizacije nematerijalnih ulaganja
Značajnu novinu uređenu Pravilnikom predstavlja promena metode obračuna amortizacije nematerijalnih sredstava (koncesije, patenti, robne i uslužne marke, žigovi, modeli, licence, franšize).
Naime, nematerijalna sredstva stavljena u upotrebu počev od 1. januara 2018. godine se ne razvrstavaju po grupama, a njihova amortizacija se utvrđuje proporcionalnom metodom, primenom stope utvrđene na osnovu veka trajanja konkretnog sredstva, na osnovicu koju čini nabavna vrednost svakog sredstva posebno. Posledično, iznos amortizacije nematerijalnih sredstava koji se priznaje kao rashod u poreskom bilansu odgovara iznosu amortizacije tih sredstava utvrđenom u skladu sa propisima kojima se uređuje računovodstvo.
Kada su u pitanju nematerijalna sredstva koja su već razvrstana u II amortizacionu grupu, zaključno sa 31. decembrom 2017. godine, ona će se i dalje amortizovati degresivnom metodom, primenom stope od 10% na saldo grupe.
Amortizacija sredstava stečenih putem statusne promene
Prema ranije važećim pravilima, u slučaju sticanja stalnog sredstva razvrstanog u I grupu (nepokretnost) putem statusne promene, osnovicu za amortizaciju takvog sredstva, kod obveznika sticaoca, čini njegova neotpisana vrednost na dan statusne promene, utvrđena (kod obveznika koji je prenosi) na način da se nabavna vrednost umanjuje za pripadajući iznos poreske amortizacije. Ovakvo rešenje je značilo da se nepokretnost stečena na ovakav način amortizuje narednih 40 godina, po stopi od 2,5%.
Pravilnikom je ovo rešenje izmenjeno, budući da je propisano da za nepokretnost stečenu putem statusne promene obveznik sticalac nastavlja obračun amortizacije na isti način i do isteka preostalog amortizacionog veka koji je, za isto sredstvo utvrdio obveznik prenosilac (na primer, ukoliko je obveznik prenosilac amortizovao sredstvo 10 godina, obveznik sticalac će amortizaciju nastaviti da utvrđuje primenom stope od 2,5% na inicijalnu nabavnu vrednost sredstva, u narednih 30 godina).
Isto pravilo se primenjuje i za amortizaciju nematerijalne imovine stečene putem statusne promene.
U slučaju kada se putem statusne promene sva stalna sredstva prenose isključivo jednom obvezniku, obveznik – sticalac saldo grupe utvrđen na kraju prethodnog poreskog perioda uvećava za odgovarajući saldo grupe stalnih sredstava stečenih statusnom promenom. Obračun amortizacije stalnih sredstava stečenih statusnom promenom zaključno sa 31. decembrom 2017. godine, utvrđuje se u skladu sa odredbama Pravilnika o amortizaciji. U slučaju kada je usled pokretanja, zaključenja ili obustave postupka likvidacije poreski period kraći od kalendarske godine, amortizacija za stalna sredstva razvrstana u grupe od II do V utvrđuje se srazmerno broju dana poreskog perioda za koji se podnose poreska prijava i poreski bilans. Isto pravilo se primenjuje i u slučaju stečajnog postupka.
Naknadna ulaganja na stalnim sredstvima
Za stalna sredstva koja su u skladu sa Pravilnikom o amortizaciji razvrstana u neku od amortizacionih grupa od II do V, a na kojima su počev od 1. januara 2019. godine, izvršena naknadna ulaganja u iznosu većem od 10% iznosa neotpisane računovodstvene vrednosti tog sredstva, obračun amortizacije vrši se prema odredbama člana 10b novog Zakona o porezu na dobit pravnih lica, koji je stupio na snagu u decembru 2018. godine. Napominjemo da se očekuje objavljivanje pravilnika koji bi trebalo da bliže uredi primenu poslednjih izmena Zakona o porezu na dobit pravnih lica, uključujući i navedenu izmenu u vezi sa tretmanom naknadnih ulaganja.
Postojeće odredbe o obračunu poreske amortizacije primenjuju za obračun amortizacije stalnih sredstava stečenih do 31. decembra 2018. godine (odnosno, poslednjim danom perioda koji počinje u 2018. godini), a za stalna sredstva iz II do V grupe najkasnije na obračun amortizacije tih sredstava zaključno sa 31. decembrom 2028. godine, odnosno poslednjim danom poreskog perioda koji počinje u 2028. godini. Ukoliko je krajnji saldo grupe: za II grupu manji od 10%, za II grupu manji od 15%, za IV grupu manji od 20%, a za V grupu manji od 30% u odnosu na saldo utvrđen na 31. decembar 2018. godine (odnosno, na poslednji dan poreskog perioda koji počinje u 2018. godini),a kao rashod se priznaje celokupni saldo grupe.
