Kako koristiti poreske olakšice, za zapošljavanje?

Poreske olakšice za zapošljavanje novih lica i lica sa invaliditetom prema Zakonu o porezu na dohodak građana i Zakonu o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje.

Iza svake uspešne kompanije stoje ljudi, zato svaka kompanija ukoliko želi da raste i opstane na tržištu nastoji da njeni zaposleni budu zadovoljni. Iako izvor dodate vrednosti, zaposleni kompaniji stvaraju i značajne troškove pre svega u vidu zarada. Značajan deo troškova zarada zaposlenih predstavljaju porezi i doprinosi na zarade koji u odnosu na neto zaradu iznose preko 60%.

Zakon o porezu na dohodak građana (ZPDG) i Zakon o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje (ZDSO) predvideli su mogućnosti korišćenja poreskih olakšica za zapošljavanje novih lica, lica sa invaliditetom i kvalifikovane novozaposlene. Korišćenjem navedenih olakšica, mogu se ostvariti značajne uštede i smanjiti učešće troškova zarada u odnosu na neto zarada za nekoliko puta u zavisnosti od vrste olakšice.

U nastavku dajemo pregled osnovnih činilaca koji utiču na troškove zarada i pregled poreskih olakšica za poreze i doprinose na zarade. Pregled je dat po članovima ZPDG i ZDSO. Za detaljne instrukcije kako koristiti poreske olakšice, obratite se poreskom odeljenju PKF-a na email adresu office@pkf.rs

 

Šta se smatra zaradom

Termin zarade, regulisan je u većem broju zakona:

• Zakon o radu (ZR),
• Zakon o porezu na dohodak građana (ZPDG),

Prema ZPDG regulisano je da se porez na dohodak građana, između ostalog, plaća i na zarade. Zarade mogu biti ostvarene u novcu, naturi, činjenjem ili na neki drugi način.

Pod zaradom se smatra:

• zarada koja se ostvaruje po osnovu radnog odnosa definisanog prema ZR,
• ugovorene naknade i druga primanja po osnovu privremenih i povremenih poslova, naknade ugovorene preko omladinske ili studentske zadruge,
• isplaćena lična zarada preduzetnika.

Prema ZR zarada se sastoji iz:

• Zarade za obavljeni rad i vreme provedeno na radu,
• Zarade po osnovu doprinosa zaposlenog poslovnom rezultatu kompanije (bonusi, nagrade..) i
• Druga primanja po osnovu radnog odnosa.

 

Osnovica za obračun poreza na zaradu

Osnovicu za obračun poreza na zaradu predstavlja isplaćena odnosno ostvarena zarada koja se umanjuje za neoporezivi iznos zarade koji od 01.januara 2022.godine iznosi RSD 19.300. U slučaju da zaposleni ne radi puno radno vreme neoporezivi iznos se umanjuje srazmerno utrošenom radnom vremenu.

Osnovica za obračun zarade se dodatno umanjuje za 70% u slučaju kada se isplaćuje novonastanjenom licu.

Zarada ne može biti niža od propisane minimalne cene rada, koja se utvrđuje odlukom socijalno-ekonomskog saveta Republike Srbije.

 

 

Osnovica za obračun doprinosa na zaradu

Osnovica za obračun doprinosa na zaradu je ostvarena odnosno isplaćena zarada.

Osnovica za obračun doprinosa na zaradu za novonastanjeno lice se umanjuje za 70%.

Osnovica za obračun doprinosa za preduzetnike je mesečni iznos lične zarade ili oporeziva dobit ukoliko ne isplaćuje ličnu zaradu.

ZDSO propisuje minimalnu i maksimalnu osnovicu doprinosa, maksimalna osnovice doprinosa, trenutno iznosi RSD 441.140 mesečno, dok je minimalna RSD 30.880 mesečno. Najviša mesečna osnovica se ne primenjuje u slučaju ugovorenih naknada.

 

 

Stope poreza i doprinosa na zaradu

U nastavku je dat pregleda stopa koje se primenjuju prilikom obračuna poreza i doprinosa na zaradu:

• porez na zarade – 10%
• obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje - 25%;
• obavezno zdravstveno osiguranje - 10,3%;
• osiguranje od nezaposlenosti - 0,75%.

 

 

Pregled poreskih olakšica za poreze i doprinose na zaradu

Član ZPDG/ZDSO	Ko ima pravo na povraćaj?	Uslovi za ostvarenje prava na olakšicu	Iznos povraćaja
21v/45	Poslodavac - pravno lice, preduzetnik, preduzetnik paušalac ili preduzetnik poljoprivrednik, koji zaposli nova lica;	Povećanje broja zaposlenih u odnosu na broj zaposlenih dana 31.03.2014.godine;	1) 65% ako je zasnovao radni odnos sa najmanje jednim, a najviše sa devet novozaposlenih lica; 2) 70% ako je zasnovao radni odnos sa najmanje 10, a najviše sa 99 novozaposlenih lica; 3) 75% ako je zasnovao radni odnos sa najmanje 100 novozaposlenih lica.
21g/45b	Poslodavac koji zaposli lica sa invaliditetom na neodređeno vreme	Zaposlenje lica sa invaliditetom;	Oslobađa se obaveze plaćanja obračunatog i obustavljenog poreza iz zarade tog lica, za period od tri godine od dana zasnivanja radnog odnosa;
21d/45v	Poslodavac - mikro i mala pravna lica, preduzetnik, preduzetnik paušalac ili preduzetnik poljoprivrednik, koji zasnuje radni odnos sa najmanje dva nova lica	Poveća broj zaposlenih najmanje za dva u odnosu na broj zaposlenih koji je poslodavac imao na dan 31. oktobra 2015. godine.	Ima pravo na povraćaj 75% plaćenog poreza na zaradu za novozaposleno lice;
21đ/45g	Poslodavac - novoosnovano privredno društvo, novoosnovani preduzetnik i novoosnovani preduzetnik poljoprivrednik; registrovani do 31.12.2020.godine	Da su fizička lica - osnivači, u periodu od najmanje šest meseci neprekidno pre dana osnivanja privrednog društva, poljoprivrednika, bili prijavljeni kao nezaposleni ili da su u periodu od 12 meseci pre dana osnivanja, odnosno registrovanja stekli srednje, više ili visoko obrazovanje,	Pravo na oslobođenje od plaćanja poreza po osnovu zarade osnivača koji su zaposleni u tom društvu, ili lične zarade preduzetnika u periodu od 12 meseci od dana kada je osnovano privredno društvo ukoliko je pojedinačna zarada manja od RSD 37.000 izuzimajući obaveze iz zarade
21e/45d	Poslodavac - novoosnovano privredno društvo koje obavlja inovacionu delatnost	U periodu za koji ostvaruje pravo na oslobođenje osnivač ima najmanje 5% akcija ili udela u novoosnovanom privrednom društvu, osnivač mora zasnovati radni odnos sa društvom i biti prijavljen u CROSO , Oslobođenje može da ostvari privredno društvo koje nije povezano ni sa jednim pravnim licem u smislu ZPDPL i koje ne ostvaruje više od 30% svog ukupnog prihoda od drugih lica povezanim sa nekim od osnivača;	Pravo na oslobođenje od plaćanja obračunatog i obustavljenog poreza iz zarade osnivača koji su zaposleni u tom novoosnovanom privrednom društvu, u periodu od 36 meseci od dana osnivanja, po osnovu dela zarade u visini najviše do 150.000 dinara.
21ž/45đ	Poslodavac koji zasnuje radni odnos sa kvalifikovanim novozaposlenim licem;	Poveća broj zaposlenih u odnosu na broj zaposlenih na dan 31.12. 2019. godine.	Oslobađa se obaveze plaćanja obračunatog i obustavljenog poreza (od 70% do 60%) iz zarade kvalifikovanog novozaposlenog lica, za zaradu isplaćenu zaključno sa 31.12.2022. godine, a od 01.02.2020.godine; Za procenat oslobođenja doprinosa, pogledati odnosni član ZDSO.
21ž Stav 3	Poslodavac koji je na dan 31. 12.2020. godine imao najviše 30 zaposlenih i koji u bilo kom trenutku od 2020. do kraja 2025. godine zaključi sa kvalifikovanim novozaposlenim licem ugovor o radu;	Poveća broj zaposlenih u odnosu na broj zaposlenih na dan 31.12.2019. godine;	Oslobađa se obaveze plaćanja poreza iz zarade (od 60% do 30%) kvalifikovanog novozaposlenog lica, za zaradu isplaćenu zaključno sa 31. decembrom 2025. godine.
21z /45ž	Poslodavac koji zasnuje radni odnos sa novozaposlenim licem	Novozaposlenim licem smatra se lice koje u periodu od 1.01. 2019. godine do 28.02. 2022. godine nije imalo status osiguranika zaposlenog, a koje je status osiguranika zaposlenog, steklo u periodu od 1. marta 2022. godine do 31. decembra 2022. godine zasnivanjem radnog odnosa kod poslodavca i koje ostvaruje mesečnu zaradu veću od 76.500 dinara.	Oslobađa se obaveze plaćanja 70% obračunatog i obustavljenog poreza iz zarade novozaposlenog lica, za zaradu isplaćenu zaključno sa 31.12. 2024. godine. Oslobađa se obaveze plaćanja 100% doprinosa za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje na teret zaposlenog i na teret poslodavca, za zaradu tog novozaposlenog lica, isplaćenu zaključno sa 31. decembrom 2024. godine.
21i /45z	Poslodavac, koji u okviru svoje delatnosti na teritoriji RS obavlja istraživanje i razvoj,	Oslobođenje mogu da koriste pravna lica, koja istraživanje i razvoj sprovode za svoj račun i zadržavaju vlasništvo na nematerijalnoj imovini koja može nastati. Oslobođenje se ne primenjuje se na zarade isplaćene zaposlenima angažovanim na aktivnostima istraživanja u cilju pronalaženja i razvoja nafte, gasa ili mineralnih zaliha u ekstraktivnoj industriji.	Oslobađa se obaveze plaćanja 70% obračunatog i obustavljenog poreza iz zarade lica koja su neposredno angažovana na poslovima istraživanja i razvoja, srazmerno vremenu koje takva lica provedu na poslovima istraživanja i razvoja u odnosu na puno radno vreme.